Gespecialiseerdonderwijs
contact & helpdesk
Home/Kennisbank/Stand van zaken inclusief onderwijs

Stand van zaken inclusief onderwijs

Onderwerp: Passend, inclusief onderwijs

07-06-2021

Het Nederlands Centrum voor Onderwijs en Jeugdzorg (NCOJ) heeft in opdracht van FNO-programma Jongeren INC het afgelopen jaar het eerste onderzoek in Nederland gedaan naar de stand van zaken van inclusief onderwijs bij 325 basisscholen.

De bevindingen uit het onderzoek zijn reden voor FNO Jongeren INC om met JongPIT samen te gaan werken met Het Platform Naar Inclusiever Onderwijs en haar samenwerkingspartner Defence for Children en alle betrokkenen op te roepen om hieraan mee te doen.

Op 26 mei zijn de bevindingen van dit onderzoek gepresenteerd en in ontvangst genomen door demissionair minister Arie Slob, Tweede Kamerlid voor D66 Paul van Meenen en Otwin van Dijk (burgemeester Oude IJsselstreek) namens de VNG.

Het onderzoek onder basisscholen, die werken aan inclusief onderwijs geeft een unieke inzage in de status van inclusief onderwijs, de werkpunten en de ondersteuningsbehoeften die deze scholen aangeven. Daarnaast zijn praktijkverkenningen gedaan in een zestal regio’s, waarin actief wordt gewerkt aan inclusiever onderwijs.

Deze regio’s vallen samen met samenwerkingsverbanden in het primair en voortgezet onderwijs. Het onderzoek wordt momenteel ook uitgevoerd in het voortgezet onderwijs. De resultaten daarvan zijn later dit jaar bekend.

Enkele opvallende bevindingen bij basisscholen, die al actief bezig zijn met inclusief onderwijs
  • Scholen uit vernieuwingsonderwijs zijn oververtegenwoordigd (35%).
  • Eén op de vijf (22%) werkt niet met leerstofjaarklassen, van de rest 41% wel in aangepaste vorm.
  • Op negen van de tien (93%) scholen volgen kinderen samen onderwijs, soms onderwijs in aparte klas/groep(en) (66%); 34% heeft geen aparte klas/groep(en).
  • Grote verscheidenheid aan (groepen) leerlingen met beperking, zowel naar zwaarte als breedte.
  • Acht van iedere tien basisscholen (83%) hebben kinderen opgenomen, die ook op het sbo en so hadden kunnen zitten; gemiddeld ruim 11 leerlingen.
  • Ruim de helft (47-78%) geeft visie en missie van bestuur/team als motief aan.
  • Meer dan helft (59%) heeft voornemen om komende vier jaar het aantal leerlingen met speciale onderwijs zorg uit te breiden.
  • Vorderingen worden geboekt op sociale integratie op school, in de klas en prestaties van alle leerlingen. Extra aandacht vraagt de vormgeving van een inclusievere leeromgeving in de klas zelf.
  • Financiële middelen worden als knelpunt ervaren en hebben in hoge mate prioriteit bij 47-53% vd scholen.
  • Behoeften aan beschikbaarheid leerkrachten (60%), aandacht voor alle leerlingen (51%) en ondersteuning en wet- en regelgeving vanuit gemeenten (25%).
Nog veel werk te verzetten

Veel waardevolle lessen komen naar voren uit het onderzoek, maar er is ook nog veel werk te verzetten. FNO Jongeren INC steunt daarom de komende jaren JongPIT, het Platform Naar Inclusiever Onderwijs en haar samenwerkingspartner Defence for Children om samenwerkingsverbanden, scholen, ouders en leerlingen te ondersteunen om inclusief onderwijs te realiseren en een duurzaam Platform te creëren, die deze ondersteuning ook na de programmaperiode blijvend kan bieden. FNO en de genoemde organisaties roepen iedereen op hieraan mee te doen.

Meer informatie