Onderzoeksinstrument SEO

Voor het duiden van de sociaal emotionele ontwikkeling bij leerlingen zijn er meerdere mogelijkheden. Maar bij elke mogelijkheid is het van belang om te bekijken voor welke doelgroep dit instrument genormeerd is. Daarnaast zijn er ook niet genormeerde instrumenten, die je voor dit doeleinde kunt gebruiken. Echter is het dan niet mogelijk om de resultaten te vergelijken met een normgroep (doorgaans is die normgroep gebaseerd op reguliere Nederlandse kinderen van een bepaalde leeftijd).

Er zijn extreem weinig instrumenten genormeerd voor het sbo/ pro of het so/ vso. Soms is dat onterecht, omdat het instrument bijvoorbeeld eenvoudig te gebruiken is voor zowel de leerling als voor de afnemer. Maar vaak komt het omdat de resultaten niet te duiden zijn o.b.v. een vergelijkbare doelgroep. Dat maakt het vaak ook lastig om gedegen conclusies te trekken.

In het geval van sociaal emotionele ontwikkeling zijn de volgende genormeerde instrumenten bekend:

1. Sociaal Emotionele Vragenlijst, afgekort SEV (vragenlijst met 72 vragen voor reguliere kinderen van 4 t/m 18 jaar);
2. Strenghts & Difficulties Questionaire, afgekort SDQ (25 items voor 4-16 jaar);
3. Sociaal emotionele ontwikkeling bij LVS Leefstijl, afgekort SeoL (40 vragen; 4-12 jaar);
4. Child Behaviour Checklist, afgekort CBCL (erg syndroomgericht en 120 items; wel ook een lijst voor 1,5 tot 5 jarigen);
5. Specifieke instrumenten voor externaliserende problematiek zijn bijv. de Gedragsvragenlijst voor Kleuters (GvK; 61 items voor 3-6 jaar) of de Vragenlijst voor gedragsproblemen bij kinderen (VvGK; 42 items voor 6-16 jaar);
6. Specifieke instrumenten voor internaliserende problematiek zijn bijv. de Child Depression Inventory (CDI;27 items voor 8 tot 17 jaar) of de Vragenlijst Angst bij Kinderen (VAK; 80 items voor 4-12 jaar).

De volgende niet genormeerde instrumenten worden heel vaak in het so/vso gebruikt:

1. Schaal voor emotionele ontwikkeling, afgekort SEO of SEO-R (0-12 jaar)
2. Aurecool (0-12 jaar)

Deze laatste is heel toegankelijk en vrijwel alle so/vso-scholen die ermee werken krijgen enorm veel inzicht in de sociaal emotionele ontwikkeling van hun leerlingen, maar gebruiken het ook om er interventies aan op te hangen en doelen inzichtelijk te volgen.

Ook is het interessant om op de website van onderwijsinspectie te kijken.

www.onderwijsinspectie.nl/onderwerpen/sociale-veiligheid/instrumenten-monitoring-sociale-veiligheid