Voortijdig schoolverlaten en verzuim

26-05-2021

Wat is schoolverzuim, schooluitval, voortijdig schoolverlaten en wat zijn thuiszittende leerlingen? Hieronder staan de termen uitgelegd.

Schoolverzuim

Er is sprake van schoolverzuim wanneer een leerling wegblijft van school op momenten dat hij aanwezig moet zijn, bijvoorbeeld door te laat op school te komen, een aantal lessen te missen gedurende de dag, of door gehele dagen afwezig te zijn. Er zijn vier verschillende soorten schoolverzuim: schoolweigering, spijbelen, schoolonthouding en schooluitsluiting.

Er zijn vier verschillende soorten schoolverzuim: schoolweigering, spijbelen, schoolonthouding en school uitsluiting.

Weigeren om naar school te gaan: Bij het weigeren naar school te gaan weigert de leerling naar school te gaan of gaat met tegenzin naar school. Het naar schoolgaan gaat gepaard met emotionele stress, bijvoorbeeld angst, depressie en onverklaarbare fysieke symptomen. De leerling houdt het verzuim niet (bewust) verborgen voor ouders en als dit wel zo was dan stopt dit vaak zodra ouders ervan op hoogte zijn. Leerlingen die weigeren naar school te gaan, hebben door omstandigheden het gevoel dat ze niet naar school kunnen.
Spijbelen: Er is sprake van spijbelen als de leerling een hele dag of een deel van de dag niet op school is, of wel op school is maar niet op de juiste locatie (bijvoorbeeld op het schoolplein in plaats van de klas). De afwezigheid is zonder toestemming van de school en de leerling probeert het verzuim te verbergen voor ouders.
Onthouden van de schoolgang: Hiervan is sprake wanneer het verzuim door de leerling niet voor ouders wordt verborgen. Het verzuim is toe te schrijven aan ouderlijke inspanning om de jeugdige thuis te houden, of is toe te schrijven aan dat er vrijwel geen ouderlijke inspanning is om de jeugdige naar school te krijgen.
Uitsluiten van de schoolgang: Dit is van toepassing wanneer de jeugdige voor enige tijd afwezig is van school of van specifieke schoolactiviteiten door toedoen van de school. Denk hierbij aan onwettige verwijdering of schorsing, het niet kunnen of willen voorzien in de ondersteuningsbehoeften waardoor de leerling niet naar school gaat, of de school ontmoedigt onwettig de leerling naar school te gaan vanwege bijvoorbeeld leercapaciteiten of type gedrag.

Thuiszittende leerlingen

Thuiszittende leerlingen zijn kinderen en jongeren die ongeoorloofd verzuimen. Een jongere die een vrijstelling voor de leerplicht heeft ontvangen, is géén thuiszittende leerling. Er zijn twee groepen thuiszittende leerlingen:

Absoluut verzuim: Leer- en kwalificatieplichtige kinderen en jongeren die niet op een school staan ingeschreven, zonder dat daarvoor op grond van de Leerplichtwet vrijstelling is gegeven.
Relatief verzuim: Leer- en kwalificatieplichtige kinderen en jongeren die wel op een school staan ingeschreven, maar langer dan 4 weken ongeoorloofd verzuimen. Zij heten ook wel thuiszitters.

Leerplichtigen kunnen om verschillende redenen (tijdelijk) worden vrijgesteld van de leerplicht, bijvoorbeeld omdat ze op psychische of medische gronden niet kunnen deelnemen aan (volledig) onderwijs, of omdat ze onderwijs volgen in het buitenland. Ouders moeten bij de leerplichtambtenaar een beroep doen op een vrijstelling.

Schooluitval

Wanneer een leerling zijn opleiding zonder diploma verlaat en evenmin doorstroomt naar een andere onderwijssoort spreken we van schooluitval. Een deel van de leerlingen dat uitvalt, begint na verloop van tijd opnieuw aan een opleiding, bijvoorbeeld in het voortgezet algemeen onderwijs voor volwassenen (VAVO).