Zorgen over om- en afbouw JeugdzorgPlus (gesloten jeugdzorg)
De Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) is bezorgd over wat ze ziet bij de om- en afbouw van de 15 JeugdzorgPlus-locaties.
Juist bij jeugdigen met een plaatsing in de gesloten jeugdzorg moet vanwege de complexiteit van hun problemen goed gekeken worden naar wat de jeugdige nodig heeft. Het tijdig inzetten van passende hulp lukt niet. De inspectie vindt dat vrijheidsbeperkende maatregelen nooit mogen worden ingezet omdat mogelijkheden voor een andere aanpak ontbreken, maar constateert dat dit nu wel gebeurt. Er waren al onvoldoende vervolgplekken waardoor jeugdigen langer in de JeugdzorgPlus verblijven dan nodig is. Toch is in sommige regio’s de JeugdzorgPlus versneld afgebouwd, zonder dat hiervoor voldoende alternatieven gerealiseerd zijn. Dit blijkt uit de factsheet ‘Onvoldoende passende hulp in de JeugdzorgPlus’.
Ombouw JeugdzorgPlus
De Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) bezocht in het najaar van 2023 alle 15 locaties voor gesloten jeugdzorg vanuit haar toezicht ‘Ombouw JeugdzorgPlus’. Hier worden kwetsbare jeugdigen geplaatst met complexe problemen die intensieve en soms gedwongen jeugdhulp nodig hebben. Landelijk is afgesproken dat de gesloten jeugdzorg anders moet. JeugdzorgPlus-locaties worden in een hoog tempo om- en afgebouwd.
De IGJ ziet dat in vrijwel alle JeugdzorgPlus-locaties het gebruik van vrijheidsbeperkende maatregelen is verminderd. Het lukt medewerkers steeds beter om geweld of ruzie te voorkomen en alternatieven te gebruiken als de spanning bij een jeugdige oploopt. Hierin zijn verschillen tussen de 15 locaties.
Bij een aantal JeugdzorgPlus-locaties worden toch nog vaak vrijheidsbeperkende maatregelen ingezet omdat de mogelijkheid voor een alternatieve aanpak ontbreekt. De inspectie vindt dat niet acceptabel. Geen van de locaties voldoet volledig aan de ‘Veldnormen terugdringen vrijheidsbeperkende maatregelen’. Ook werken niet alle locaties vanuit het ‘Nee, tenzij’-principe bij gebruik van vrijheidsbeperkende maatregelen.