Wettelijke kaders en regionale wensen

Op 7 november 2024 was een delegatie van de ministeries van VWS en OCW op werkbezoek bij Ihub en Orion in Amsterdam.  We waren te gast bij het Jordaan College, waar specialistische jeugdhulp wordt gecombineerd met speciaal onderwijs (SJSO) en kleinschalig wordt toegewerkt naar een vmbo-diploma.

Tijdens het werkbezoek zijn we geïnformeerd over de Amsterdamse aanpak rondom Zorg in Onderwijs. Belangrijke succesfactor in Amsterdam is, naast uiteraard het grootstedelijke milieu en de bereidheid van velen, toch echt de gemeentelijke insteek. Hierbij staat samenwerking, integraliteit en het verbinden van de verschillende domeinen centraal.

Kernpartners

Bij de aanbesteding van de jeugdhulp wordt het gespecialiseerd onderwijs nauw betrokken. Zeer belangrijk hierbij is de insteek dat daarmee 10 kernpartners uit de jeugdhulp meerjarig hiermee worden verbonden en dat van het budget dat aan hen ter beschikking wordt gesteld, 30% besteed moet worden in zorg verbonden aan het gespecialiseerd onderwijs.

Deze scholen krijgen vervolgens trekkingsrechten waarmee ze die zorg kunnen inkopen die zij collectief kunnen inzetten in hun scholen. Hiermee komt rechtstreeks aan de scholen een breed palet van hoog gespecialiseerde psychiatrische zorg tot aan maatschappelijk werk en orthopedagogie rechtstreeks beschikbaar. De scholen kunnen daarbij tweemaal per jaar hun keuzen maken waardoor ze voor een groot deel steeds kunnen aansluiten bij de leerlingpopulatie en hun behoeften. Met deze werkwijze zijn er vaste zorgteams binnen de scholen beschikbaar, wat de drempels voor de leerlingen verlaagt, de afstemming tussen onderwijs en zorg verbetert en de administratieve lasten verlaagt.

Drostenburg

Naast het Jordaan College werden we vervolgens meegenomen in het verhaal van Drostenburg (so), de leerroute ZML-mb (zeer moeilijk lerend, meervoudig beperkt). Een bevlogen verhaal van de schooldirecteur die inging op de opdracht om daar, waar ontwikkeling van kinderen mogelijk is, altijd het recht op onderwijs te laten gelden. Een stevig pleidooi voor het volledig afschaffen van het recht op onderwijsvrijstelling voor deze groep leerlingen en uitvoering geven aan het recht van onderwijs voor alle kinderen.

Hoe succesvol een aantal zaken ook lopen in Amsterdam, ook hier is de problematiek van free-ridership aanwezig. Ook hier is, daar waar inzet vanuit verschillende domeinen op of vanuit een plek wordt aangeboden, de verantwoordingslast heel groot en de verschillen tussen de diverse kaders niet helpend.

Koplopers

Er werd afgesloten met een bevlogen pleidooi vanuit de onderwijsinstellingen om de ambities met het wetstraject zorg in onderwijs hoog te houden. Om daarmee de koplopers te helpen eenvoudiger hun doelen van goed ontwikkelen, gecombineerd met zorg, te bereiken. En tegelijkertijd de achterblijvers minimaal te prikkelen en daar waar nodig te verplichten om hierbij stappen te maken.

Waarmee werken en innoveren met een onderwijs-zorgstelsel wordt beloond en ruimte wordt gegeven om het kind en zijn of haar ontwikkeling weer echt centraal te stellen.

Alain van de Haar,
mede namens Nanette Smit (VWS), Rogier Toes (IHub) en Jack Deen (Orion).
Voor reacties of vragen: info@gespecialiseerdonderwijs.nl